Hyperbool en nog wat (met exclusieve preview!)

Of ik Hyperbole and a half even wilde lezen en wilde laten weten of ik ook moest huilen van het lachen. Zo ja, of ik het wilde vertalen. Ja en ja! Hyperbool en nog wat is nu te koop. Het is het grappigste boek dat ik ooit heb vertaald. 

Het blog Hyperbole and a half is al jaren een enorm succes. De blogs van Allie Brosh bestaan uit tekst en illustraties. Ze gaan over haar leven. Het zijn verhalen uit haar jeugd en verhalen over haar leven nu. Het gaat over haar honden, haar familie en over haar depressie, die ze op een hele bijzondere, openhartige, luchtige en zeker ook grappige manier omschrijft. Het blog werd een boek en dat boek is nu vertaald.

1909534_275684625948437_5468572233024287872_o

Het is lastig om humor te vertalen. Vandaar dat het belangrijk was dat ik de humor snapte. Dat ik Allies stijl en toon snapte en dat ik dat kon overbrengen in het Nederlands. Ik heb er heel hard mijn best op gedaan. Ik snap het als je het in het Engels wilt lezen. Maar ik vind stiekem dat mijn vertaling best goed gelukt is. En het is echt heel mooi geworden.

Hyperbool en nog wat COVwt DEFINITIEF.indd

Hyperbool en nog wat kost 14,95 en is nu te koop! Voor meer info over het boek en een van de hilarische verhalen: check www.hyperboolennogwat.nl.

En om je een idee te geven, hier alvast het eerste hoofdstuk:

Dromenjagers

889789044340488_fcovr

Dromenjagers van Thomas Taylor is uit! Het was alweer even geleden dat ik dit boek vertaalde, dus toen ik het pakketje boeken kreeg, moest ik een stukje lezen om terug te halen waar het ook alweer over ging. En toen dacht ik: O ja! Het was vet leuk!!

Dromenjagers is een boek voor kids vanaf een jaar of twaalf. Al kunnen vroegwijze tienjarigen het ook wel aan. Het gaat over tijdreizen, dromen, de Tweede Wereldoorlog, de toekomst… Kortom: het is heel spannend. Een echte page-turner.

Het is meer een jongens- dan een meisjesboek. Hoofdpersoon David is nog net op zo’n leeftijd dat hij meisjes stom vindt en er komen dus geen zoetsappige tienerliefdes in voor (helemaal op het einde raakt hij geloof ik een heel klein beetje in de war van een kusje op zijn wang, maar meer ook niet). Verder komt er een James Bond-achtige grot in voor, vol technische snufjes en wetenschappers die in het geheim werken aan een tijdreis-experiment. Deze informatie valt in verkeerde handen en voor je het weet is de toekomst, het verleden en eigenlijk de hele mensheid in gevaar!

Leuk weetje: auteur Thomas Taylor is ook illustrator en hij maakte de omslagen van de allereerste Harry Potter-boeken. En de ontdekker van Harry Potter, ontdekte ook dat Thomas heel goed kon schrijven!

Dromenjagers ligt nu in de winkel en de bieb (en is ook heel leuk voor volwassenen!).

 

The Mortal Instruments: City of Bones

The-Mortal-Instruments-City-of-Bones-banner

City of Bones is verfilmd! Het doodgewone New Yorkse meisje Clary komt erachter dat ze eigenlijk een demonenjager is. Wanneer haar moeder ontvoerd wordt, ontdekt ze een groot familiegeheim. Spannend!

Stad van Beenderen, Stad van Vuur, Stad van Glas, Stad van Gevallen Engelen, Stad van Verloren Zielen. Ik vertaalde tot nu toe vijf boeken van de Kronieken van de Onderwereld van Cassandra Clare. De Kronieken (in het Engels: The Mortal Instruments) vertellen een klassiek Young Adult fantasy-verhaal over goed en kwaad en dramatische tienerliefdes.

Jamie-Campbell-Bower-in-The-Mortal-Instruments-City-of-Bones-2013-Movie-Image-2

Loeispannend en met cliffhangers waarbij je steeds denkt: O mijn God, neeeeeeeeeeeeee!!!! (ik dan, tenminste…). Ook hebben de boeken van Cassandra Clare een soort cynische zelfspot. Ze neemt het allemaal niet superserieus en snapt ook wel dat het een beetje raar is dat er elfjes en vampiers door New York lopen. Dit alles maakt het ideaal leesvoer voor zowel tieners als volwassenen. En dat blijkt uit de verkoopcijfers: het zijn wereldwijde bestsellers.

Ik ben de afgelopen jaren bijna dagelijks met Clary, Jace en de rest bezig geweest, dus ik kon echt niet wachten om de film te zien! Ik had de mogelijkheid om al een paar weken eerder naar een persvoorstelling te gaan, maar dat aanbod heb ik afgeslagen. Ik wilde per se met iemand die de boeken ook had gelezen (en niet met een stel chagrijnige journalisten die het bij voorbaat al een stomme Twilight-ripoff vinden). Bovendien ben ik niet echt objectief dus ik had nooit een normale recensie kunnen schrijven.

482396_499321413450577_365608848_n

Vrijdag was het zover. Ik ging met mijn moeder (fan van de boeken!) naar de bioscoop in Arnhem. En we werden niet teleurgesteld! De meeste dingen – zoals het Instituut, de bibliotheek en de Stille Stad – zijn echt precies hoe ik het me had voorgesteld. Lily Collins en Jamie Campbell Bower zijn de perfecte Clary en Jace, al zijn ze in de boeken zestien en zeventien en zijn de acteurs dit duidelijk niet. Maar dat hou je met tienerfilms en -series (ik moet altijd denken aan Andrea uit Beverly Hills 90210 die in het echt 30 was, en geen 16…). Er zitten veel fantasy-woorden in de boeken die ik in het Nederlands heb vertaald. De uitgever heeft er gelukkig voor gezorgd dat mijn woordenlijst bij de ondertitelaar terecht is gekomen en alles is netjes overgenomen. Hoera!

Ik ken het verhaal zo goed, dat ik het moeilijk vind om te beoordelen of het overkomt op het witte doek. Een verfilming is een versie van het verhaal en kan onmogelijk het hele verhaal vertellen. In de boeken (die vaak meer dan 500 pagina’s zijn) neemt Cassandra Clare uitgebreid de tijd om de hele geschiedenis van de Schaduwjagers te vertellen. Daarom snap je waarom bepaalde zaken belangrijk of schokkend zijn. In een film wordt zoiets even in 1 minuut uitgelegd. Dat kan ook niet anders natuurlijk…. Maar ik kan me voorstellen dat het voor het filmpubliek een stuk minder duidelijk is waarom er een gestolen beker terug moet worden gehaald en waarom het zo enorm schokkend is dat slechterik Valentine er ineens weer is.

Verder zijn er uiteraard dingen uitgelaten (geen vliegende vampiermotoren, geen uitleg over het land Idris en de ouders van de Lightwoods) en dingen toegevoegd, maar ik vond dat allemaal niet zo storend. Nu de wereld van de Schaduwjagers ‘staat’ en er niet meer zo veel hoeft worden uitgelegd, denk ik dat de volgende delen nog beter worden. Ik kan echt niet wachten op City of Ashes (Sigourney Weaver is gecast als de ‘Inquisitor’!).

THE MORTAL INSTRUMENTS: CITY OF BONES

The Mortal Instruments: City of Bones  zit vol actie en toffe vechtscènes, geweldige special effects, mooie beelden van New York, goede acteurs en romantiek. Voor de fans van de boeken: een absolute must-see. Het is echt geweldig om de Schaduwjagerwereld tot leven te zien komen. Voor mensen die de boeken niet kennen is het ook een echte aanrader. (Denk ik. Nogmaals: ik kan het niet zo goed beoordelen…).

De filmeditie van Stad van Beenderen ligt nu in de winkel (10 euro! Geen geld voor die prijs!) en is uiteraard ook te leen in de bibliotheek. De Nederlandse vertaling van deel 5, Stad van Verloren Zielen, komt in november uit.

 

Schaduw of schijnwerper: de zichtbaarheid van de vertaler

Op 14 en 15 december zijn de Literaire Vertaaldagen. Op 14 december is er een symposiumdag. Het thema dit jaar is: ‘Schaduw of schijnwerper – de zichtbaarheid van de vertaler.’

Als ik moet kiezen tussen schaduw of schijnwerper, ga ik voor schijnwerper. Als boekvertaler ben je niet de auteur. Dat snap ik uiteraard ook wel. Ik hoef dan ook niet met mijn naam op de cover. Toch ben ik maanden met zo’n boek bezig. Ik duik er helemaal in en probeer er echt iets moois van te maken. Daar wil ik graag wel de waardering voor. Ook wil ik dat mensen weten dat ik vertaal. Zo kom ik aan nieuwe opdrachtgevers!

Media
Als er in een krant een bespreking van een vertaling staat en het prachtige taalgebruik, de lekkere leesbaarheid en de vlotte schrijfstijl worden geroemd… dan mag je er als recensent best wel even bij vermelden dat het een vertaling is. Het leest misschien zo gemakkelijk dat je helemaal niet doorhebt dat het een vertaling is. En juist dat is de verdienste van de vertaler! Zet de naam van de vertaler erbij (Nrc en nrc.next doen dit al) en vermeld ook dat het goed vertaald is.

Uitgeverijen
Ik werk voor verschillende uitgeverijen. Ik heb bij alle uitgeverijen heel leuk contact met de mensen die er werken. Toch is de cultuur bij uitgeverijen vaak zo dat alles om de auteur draait en dat de vertalers bijvoorbeeld niet genoemd worden op de website of in de brochures. Die brochures zijn bedoeld voor boekhandels en die hebben niets met de naam van een vertaler. Maar ze staan vaak ook voor het publiek online en de brochure van de ene uitgever wordt uiteraard door de andere uitgever bestudeerd. Dat weet ik nog van toen ik zelf bij een uitgever stage liep. De folders van de concurrenten worden grondig bestudeerd. Als mijn naam daar bij staat, is dat voor mij gunstig!

Doe-het-zelf
Degene die het beste voor naamsbekendheid en schijnwerpers kan zorgen, is de vertaler zelf! Ik doe dat onder ander met mijn website. Onder het kopje Vertalingen zie je mijn portfolio en ik blog ook regelmatig over mijn vertaalwerk. Ik vind het leuk om een kijkje achter de schermen te geven. Hierdoor krijg ik veel reacties van lezers. Vooral naar aanleiding van de tienerboeken die ik vertaal. Meiden mailen mij met de vraag wanneer het volgende deel uitkomt of of ik weet hoe de jongen op de cover van het boek heet. Ik verwijs ze netjes naar de uitgever, maar het is toch leuk dat ze mij vinden!

Ook zie je op mijn website wat ik nog meer allemaal doe. De klanten voor wie ik vertaal, zien zo dat ik ook schrijf en correctiewerk en zakelijke vertalingen doe. Dit heeft me al regelmatig opdrachten opgeleverd.

Een praktijkvoorbeeld: een uitgever waar ik mee aan het mailen was over een boekvertaling mailde me dat ze op het moment niets voor me hadden, maar dat ze op mijn site zagen dat ik ook corrigeer. Ik heb nu al een aantal correctie-opdrachten voor deze uitgeverij gedaan.

Social media
Ja, ik twitter en ik facebook en ik zit op LinkedIn. Heb je daar nou echt iets aan? Ja! Social media is vooral een kwestie van doen. Een account aanmaken en gaan zitten wachten, levert natuurlijk niets op. Doe mee aan #vertaalpraat op vrijdagochtend en discussieer met ander vertalers. Kijk eens op de Facebook of Twitter van Taaldieren (door collega’s Anne, Anne Marie en mijzelf opgericht). Hier vind je vaak opdrachten. Ook organiseren we borrels, waar je collega’s ontmoet. Dit leidt vaak tot nieuwe samenwerkingen en nieuwe opdrachten.

Een praktijkvoorbeeld: een vertaler die ik ken van een Taaldierenborrel krijgt een nieuwe opdracht maar is hier zelf te druk voor. Ze verwijst door naar mij en ik kan de opdracht vervolgens doen.

Maak een lijst met vertalers aan op Twitter. Twitter over je werk. Laat het weten als je ruimte hebt voor nieuwe opdrachten. Zet foto’s van je laatste boekvertaling op je zakelijke Facebookpagina. Kortom: laat weten dat je er bent. Uitgevers, vertaalbureaus en al hun medewerkers twitteren en facebooken ook en voor je het weet, klikt iemand naar aanleiding van jouw tweet op je site en krijg je een mail met een opdracht. Dat is mij meerdere malen overkomen.

Een praktijkvoorbeeld: vorige week begon ik op mijn (zakelijke) Facebookpagina een discussie over de tarieven voor (algemeen) boekvertalers, met als gevolg: een leuke nieuwe opdracht!

Dus vertalers: laat van je horen!

Lees meer over dit thema:

The Mortal Instruments verfilmd

cityofbones

Kronieken van de Onderwereld, in het Engels The Mortal Instruments, is een superspannende boekenserie vol spanning, sensatie, liefde, drama, demonen en heksenmeesters. Het eerste deel wordt nu verfilmd!

Het verhaal gaat over de vijftienjarige Clary Fray, die met haar moeder in New York woont. Wanneer haar moeder ontvoerd wordt, komt ze erachter dat er een wereld bestaat waar ze niets van wist, maar waar haar familie een grote rol in speelt. Een wereld vol demonen, weerwolven, vampiers en schaduwjagers.

Van deze serie zijn er in Nederland nu vier delen verschenen. Stad van Beenderen, Stad van Vuur, Stad van Glas en Stad van Gevallen Engelen. Dit vierde deel ligt vanaf deze week in de winkel!

stadvanbeenderen stadvanvuur Stad van glas Stad van gevallen Engelen - Kronieken

Deze wereldwijde bestsellers worden verfilmd en van City of Bones is nu een teaser trailer. Dat is eigenlijk een soort trailer van de trailer. Deze zomer komt de film in Amerika in de bioscopen. De Nederlandse release staat gepland voor eind augustus.

Deel 1, Stad van Beenderen, kost nu slechts vijf euro. Dus wil je kennismaken met een spannende Young Adult-serie, dan kost het je bijna niets! Het zijn Amerikaanse boeken, maar ik zou gewoon de Nederlandse versie lezen, als ik jou was. Het schijnt dat ze best aardig vertaald zijn… ;)

Boekvertaalrituelen

foto-6

Een hele praktische kwestie die komt kijken bij het vertalen van een boek is: hoe houd je het boek open?

Ik krijg boeken bijna nooit digitaal, dus ik moet het doen met het papieren exemplaar. Mijn nieuwe boekvertaling (de Young Adultthriller Haunters van Thomas Taylor) is een kleine paperback. Te klein voor mijn (kook)boekenstandaard. En uit zichzelf blijft dat natuurlijk nooit openliggen. Helemaal niet als je aan het begin van het boek bent.

Met wasknijpers lukt het meestal wel om een constructie te bouwen waardoor het boek openblijft. Dit keer had ik ook nog de hulp nodig van Barbapapa.

Toen ik de foto net op Twitter zette, kreeg ik een paar reacties van andere boekvertalers. Er zijn meer mensen die met de wasknijper/boekenstandaard-constructie werken. Ook was er een vertaler die eerst altijd het hele boek kopieert.

De tip die ik kreeg om een ‘Gimble Book Holder’ aan te schaffen, volg ik misschien wel op. Ik werk namelijk ook wel eens ergens anders dan thuis en om de hele wasknijper-Barbapapa-constructie in een koffiecafé op te zetten, is ook weer zoiets.

Als je boekvertaler bent, hoe doe jij dit dan? Krijg je de boeken digitaal? Of doe je ook iets met wasknijpers?

Meegenomen

meegenomen-stapelMeegenomen van Clare Brown is een boekvertaling die ik in het voorjaar van 2010 al af had. Ik denk dat de Nederlandse uitgeverij (The House of Books) wilde wachten met het uitbrengen totdat het boek definitief uit was in Groot-Brittannië. Voordat het überhaupt op de markt was, waren de rechten al wel aan Nederland en Frankrijk verkocht. En dat is niet zo gek, want Meegenomen is een bijzondere thriller.

Het boek ligt in Groot-Brittannië nog steeds niet in de winkel. Ik weet niet wat de reden is, maar het zal ongetwijfeld technisch / juridisch gedoe zijn met een uitgever daar. Aan het verhaal zal het niet liggen. In Nederland is hij er nu dus wel. Het lijkt me vreemd dat je boek in een andere taal al op de markt is en dat het in je eigen land, om wat voor reden dan ook, steeds uitgesteld wordt.

Maar nu over het boek en waarom iedereen naar de winkel (of de bieb, dat mag ook!) moet rennen…

Continue reading

Droeftoeter

De beste vriendin van de hoofdpersoon uit het boek dat ik aan het vertalen ben, is hilarisch.  Zo zegt ze ‘Who peed in your Cheerios?’ als ze wilt weten waarom iemand zo chagrijnig kijkt of verklaart ze doodleuk dat iemand ‘overcooked spaghetti for brains’ heeft of een ‘bottom-feeder’ is. Aan mij de schone taak om deze zestienjarige dame in de Nederlandse vertaling net zo grappig te maken.

Continue reading

Bruggen en tunnels: een kijkje in de keuken van een boekvertaler

Als vertaler heb je niet altijd iets aan je Van Dale of je Collins Cobuild English Dictionary. Veel uitdrukkingen verwijzen naar populaire televisieseries of gebeurtenissen in het nieuws, waar wij hier in Nederland geen weet van hebben. Ik weet veel van de Britse en Amerikaanse cultuur, maar lang niet alles.

Gelukkig is er Urban Dictionary, een website met duizenden woorden en uitdrukkingen die vaak niet in normale woordenboeken staan.

Continue reading